Terapia
logopedyczna

– ucznia z FASD.


Dr Rafał Młyński

Postawienie diagnozy zaburzeń ze spektrum FAS u dziecka powinno być pierwszym krokiem do rozpoczęcia kompleksowego postępowania terapeutycznego. Jednym z jego elementów jest terapia logopedyczna. Dlaczego? Dlatego, że komunikacja językowa jest jednym z podstawowych aspektów, które ulegają zaburzeniu wskutek ekspozycji na alkohol. Prawidłowe posługiwania się mową oraz językiem jest również absolutnym warunkiem efektywnego procesu edukacyjnego.

Terapia logopedyczna dziecka, które wykazuje trudności uwarunkowane wpływem alkoholu w życiu płodowym, powinna koncentrować się wokół funkcji poznawczych oraz podsystemów i sprawności językowych.

W zakresie funkcji poznawczych na pierwszy plan wysuwają się ćwiczenia pamięci. Wskazane jest, aby logopeda usprawniał różne typy pamięci, a zwłaszcza krótkotrwałą, sekwencyjną oraz symultaniczną. Prawidłowo funkcjonująca  pamięć krótkotrwała wspiera m.in. przyswajanie informacji na lekcjach, pamięć sekwencyjna usprawnia przetwarzanie m.in. czasu a symultaniczna stanowi podstawę posługiwania się prawidłowym zapisem ortograficznym.

Oprócz pamięci należy kształtować również percepcję wzrokową, słuchową (zwłaszcza w przypadkach dzieci dotkniętych deprywacją), myślenie przyczynowo-skutkowe i logiczne.

Podczas prowadzenia terapii logopedycznej należy też pamiętać o pracy nad komunikacją językową. W tej sferze na pierwszy plan wysuwa się usprawnianie podsystemu leksykalnego , ponieważ obserwuje się, iż z nauką i użyciem słownictwa dzieci ze spektrum FAS mają najwięcej trudności. Gdzie logopeda powinien szukać inspiracji do projektowania ćwiczeń leksykalnych? Godnymi uwagi są podręczniki oraz inne materiały dydaktyczne dedykowane nauczaniu języka polskiego jako obcego. Oprócz ćwiczeń leksykalnych dziecko ze spektrum FAS nierzadko wymaga wsparcia w zakresie czytania ze zrozumieniem oraz konstruowania wypowiedzi pisemnych. Rozumienie tekstu czytanego można kształtować w zakresie rozumienia globalnego, selektywnego oraz szczegółowego. Techniki pracy, które nadają się do wykorzystania  podczas zajęć logopedycznych również mogą pochodzić z glottodydaktyki polonistycznej. Wypowiedzi pisemne często należą do najtrudniejszej formy ekspresji językowej, dlatego – podobnie jak we wszystkich innych ćwiczeniach językowych – należy pamiętać o cierpliwym powtarzaniu schematów konstrukcji krótkich i długich form wypowiedzi.