Terapia
pośrednia

– dziecka ze spektrum FASD.


Dr Rafał Młyński

Wsparcie dziecka z zaburzeniami związanymi z prenatalną ekspozycją na alkohol nie musi kończyć na terapii psychologicznej, pedagogicznej czy logopedycznej. Warto zwrócić uwagę, iż oddziaływania o charakterze terapeutycznym mogą mieć miejsce nie tylko w gabinetowym zaciszu, ale także na niektórych lekcjach w szkole.

Jednym z takich przedmiotów może być plastyka. W tym miejscu kluczowa jest postać nauczyciela, który oczywiście będzie dysponował minimalną wiedzą na temat FASD oraz chciał zrozumieć, że jego przedmiot może być realnym wsparciem dla dziecka. Świadomy nauczyciel-plastyk powinien odpowiednio ocenić potencjał dziecka w zakresie pracy. Pozwoli to na odpowiednie ukierunkowanie działań nauczyciela. W jaki sposób?

W przypadku, gdy uczeń z FASD przejawia plastyczne uzdolnienia, oczywistym faktem jest jego pełne wsparcie. Nauczyciel powinien uświadomić Rodzicom ten potencjał oraz wspólnie zastanowić  się z nimi nad dalszymi działaniami. Jedną z możliwości jest ukierunkowanie edukacji takiego ucznia pod dalsze rozwijanie zdolności, kolejne szkoły o profilu plastycznym czy dodatkowe zajęcia. W niektórych sytuacjach taki kierunek może być jedną możliwością dziecka na usamodzielnienie się oraz w dalszej kolejności –  osiągnięcie sukcesu w sferze zawodowej.

Nie wszystkie dzieci mogą być obdarzone talentem plastycznym. Nie oznacza to jednak, iż terapeutyzowanie poprzez szkolne zajęcia może być niemożliwe. Biorąc pod uwagę, iż dziecko z FASD doświadcza wielu trudności i niepowodzeń na polu np. języka polskiego, matematyki czy historii, to plastyka może stać się polem, dzięki któremu wzrośnie samoocena i poczucie sprawczości. Podjęcie zadania i jego zakończenie, motywacja i wkład w pracę to elementy, które powinny być zauważone i docenione przez nauczyciela . Dzięki temu lekcje plastyki mogą być czasem, w trakcie którego uczeń z FASD dostanie sporo pozytywnych bodźców.

W podobny sposób można potraktować lekcje wychowania fizycznego.  Na nich też potrzebny jest wrażliwy nauczyciel, który będzie rozumiał możliwości i potrzeby ucznia z FASD oraz zaakceptuje specyficzne znaczenie jego przedmiotu w edukacji takiego dziecka. Podobnie, jak na plastyce wskazane jest, aby prowadzący zajęcia prawidłowo rozpoznał ewentualne predyspozycje dziecka do uprawiania określonej dyscypliny sportowej i – razem z Rodzicami – wspierał jego rozwój. Jeśli uczeń prezentuje przeciętną bądź niską sprawność fizyczną warto, aby doceniać jego trud, chęć i zaangażowanie w lekcję. Wskazane jest też zwrócenie uwagi, czy rozumie zasady gry i potrafi się do nich stosować lub tłumaczyć je innym oraz czy orientuje się w bieżących wydarzeniach świata sportu –  to również może stać się podstawą do pozytywnego wzmacniania i budowania samooceny oraz relacji rówieśniczych w grupie.