W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz poprzez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów. Na podstawie potrzeb rozpoznanych u ucznia przez nauczycieli i specjalistów uczeń ten może korzystać z pomocy psychologiczno-pedagogicznej także w formie m.in. zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, zajęć logopedycznych, rozwijających kompetencje społeczno-emocjonalne lub umiejętność uczenia się, a także zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia się i zawodu, co w przypadku uczniów doświadczających trudności w funkcjonowaniu szkolnym może być szczególnie istotne. Koniecznie należy także pamiętać o istotnej grupie zajęć, a mianowicie zajęciach rozwijających uzdolnienia – rozwijanie obszarów, w których dziecko czuje się dobrze nie tylko pozwala mu rozwijać pozytywny obraz siebie i poczucie własnej wartości, ale także może stanowić podstawę, na której będzie ono budowało cały gmach swojej wiedzy i umiejętności, a być może także swoje miejsce w przyszłości.
W przypadku uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną wychowawcy i specjaliści udzielający im pomocy psychologiczno-pedagogicznej wspierają nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych w dostosowaniu sposobów i metod pracy do możliwości psychofizycznych ucznia, a następnie oceniają efektywność udzielonej pomocy i formułują wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia. Nauczyciele i wychowawcy powinni dostosować sposób pracy do potrzeb ucznia we współpracy z rodzicami dziecka i profesjonalistami, poszukując najlepszego sposobu porozumienia się z uczniem, wprowadzając i modyfikując różne sposoby pracy oraz poznając ucznia, jego cele i potrzeby2. Do zadań nauczycieli, szkolnych specjalistów i wychowawców należy także określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi kompetencji i potencjału uczniów.

Rodzice ucznia mogą wnioskować o wsparcie ze strony poradni psychologiczno-pedagogicznej – wieloaspektowa diagnoza psychologiczna i pedagogiczna pomoże określić oraz wyjaśnić przyczyny trudności dziecka, a także dobrać odpowiednie formy pomocy. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna ma także za zadanie udzielenie wsparcia rodzicom i nauczycielom w procesie dydaktycznym i wychowawczym oraz oferuje różnorodne formy pomocy dla uczniów, ich rodziców i nauczycieli3.
Wypunktowane poniżej wskazania dla nauczycieli i rodziców, dotyczące pracy z dzieckiem z FASD są przykładami możliwych zaleceń do pracy z dziećmi doświadczającymi m.in. trudności w uczeniu się, funkcjonowaniu szkolnym czy społeczno-emocjonalnym, nadpobudliwych, z trudnościami w koncentracji uwagi. Jest to zbiór propozycji, z których można wybrać te wskazówki, które będą pomocne w pracy z konkretnym dzieckiem i uczniem:

• należy indywidualizować formy i metody pracy z uczniem i dostosowywać je do jego potrzeb i możliwości;
• warto monitorować poziom zaangażowania i koncentracji dziecka na prezentowanym materiale, w razie potrzeby przywołać jego uwagę, zmotywować do aktywności lub zapewnić mu możliwość odpoczynku, omówienia doświadczanych przez nie trudności lub zmiany aktywności, w przypadku nasilonej męczliwości lub wzmożonej wrażliwości na bodźce zewnętrzne wskazane jest robienie częstych przerw w pracy umysłowej, zapewnienie dziecku możliwość odpoczynku i wyciszenia się w momentach, kiedy tego potrzebuje;
• jeśli dziecko szybko się męczy, w chwilach, kiedy narasta w nim potrzeba ruchu, a maleje poziom koncentracji uwagi, warto umożliwić mu ruch w warunkach akceptowanych społecznie, np. poprosić o przyniesienie czegoś, otwarcie okna itp.;
• ważne jest, aby w trakcie samodzielnej pracy wskazywać dziecku te części zadania, które ma w danym momencie wykonać lub na które ma zwrócić uwagę, warto wdrażać dziecko do samodzielnego planowania pracy zgodnie z zasadami: 1) Co mam teraz zrobić, co będzie moją pracą? 2) Czego będę potrzebował, żeby wykonać zadanie? 3) Ile czasu będę potrzebował na wykonanie zadania? 4) Co mam jeszcze zrobić, aby efekt końcowy mojej pracy był satysfakcjonujący?;
• w sytuacji niepewności należy pomóc uczniowi pytaniami pomocniczymi, wskazówkami naprowadzającymi na prawidłowy tok rozumowania;
• należy stale monitorować pracę ucznia w celu sprawdzenia poprawności rozumienia kierowanych do klasy komunikatów lub poleceń tekstowych i stosowania się do tych poleceń;

Należy stwarzać sytuacje sprzyjające odnoszeniu przez ucznia sukcesów edukacyjnych w celu podnoszenia jego wiary we własne możliwości i budowania poczucia własnej wartości, w pracy bazować na mocnych stronach.

• warto pomóc dziecku przygotować się do różnych form sprawdzania jego wiedzy, omawiając z nim obowiązujący zakres materiału, zaznaczając odpowiednie fragmenty w podręczniku czy zeszycie, w razie potrzeby dzieląc wymagany materiał na mniejsze partie; warto porozmawiać z uczniem o tym, które formy sprawdzania wiedzy są dla niego łatwiejsze i w miarę możliwości wykorzystywać je w większym stopniu, warto także pamiętać, że w przypadku ucznia z dużymi trudnościami w koncentracji uwagi lub odczuwającego duży dyskomfort w sytuacji ekspozycji społecznej znacznie bardziej korzystne będzie umożliwienie mu prezentacji swojej wiedzy w warunkach pracy indywidualnej;
• nie należy poddawać ucznia presji czasowej podczas wykonywania prac pisemnych, czytania czy odpowiedzi ustnych, lecz zindywidualizować czas pracy i odpowiednio dostosować go do jego potrzeb, aby nie pogłębiać istniejących problemów – warto pamiętać o tym, że dziecko może mieć trudności z przywołaniem lub zwerbalizowaniem posiadanej przez nie wiedzy i umiejętności, warto wtedy zastosować pytania naprowadzające lub techniki wspierające zdolność odpamiętywania;
• należy systematycznie sprawdzać zeszyty ucznia oraz prace domowe w celu wyeliminowania zaistniałych błędów i usuwania ich;
• zadania domowe dziecko powinno odrabiać w stałym miejscu, w warunkach spokoju i ciszy, przy dobrym oświetleniu, bez narażenia na rozpraszające bodźce zewnętrzne;
• należy nagradzać starania ucznia, zauważać jego postępy poprzez stosowanie wzmocnień pozytywnych;
  należy unikać sytuacji mogących ośmieszyć lub zawstydzić dziecko, np. głośne czytanie nieznanego tekstu na forum klasy;
• podczas nauki konieczne jest wykorzystanie wielu kanałów zmysłowych w celu polisensorycznego stymulowania rozwoju dziecka, wskazane jest w możliwie największym stopniu opieranie się na konkretach, umożliwienie dziecku przyswajania wiedzy wszystkimi zmysłami, wykorzystywanie filmów, rysunków, gier edukacyjnych, wskazywanie na praktyczne zastosowania przyswajanej wiedzy lub jej odniesienia do otaczającej dziecko rzeczywistości, wykazywanie związków pomiędzy różnymi elementami wiedzy;
• tam, gdzie jest to potrzebne, podczas uczenia się warto wykorzystywać głośne czytanie, co sprzyja koncentracji uwagi, warto także zaznaczać ważniejsze fragmenty tekstu lub polecenia;
• warto pamiętać, że jeśli informacja ma pozostać dłużej w pamięci dziecka, musi być regularnie powtarzana – dziecko może potrzebować większej liczby powtórzeń, aby opanować dany materiał czy umiejętność, będzie także potrzebować częstego ich ponownego przywoływania i powtarzania;
• należy zadbać o pozytywną, wspierającą atmosferę w czasie lekcji, zapewnić uczniowi życzliwe wsparcie;
• należy stwarzać sytuacje sprzyjające odnoszeniu przez ucznia sukcesów edukacyjnych w celu podnoszenia wiary w swoje możliwości i budowania poczucia własnej wartości;
• ważne jest szukanie mocnych stron ucznia, motywowanie, wspieranie, rozwijanie posiadanych zdolności i umiejętności, wykorzystanie ich w toku lekcji;
• wskazane jest motywowanie dziecka do wysiłku umysłowego i nagradzanie systematycznej, dodatkowej pracy, dostrzeganie postępów, docenianie zaangażowania w konkretne działania;

Warto stworzyć wraz z dzieckiem kodeks postępowania i wprowadzić system punktowy, aby wzmacniać pozytywne zachowania i w ustalony, znany dziecku sposób reagować na zachowania niewłaściwe oraz wprowadzać adekwatne konsekwencje zarówno jednych, jak i drugich zachowań.

• dziecko musi dokładnie wiedzieć, czego się od niego oczekuje (np. wypełnianie zadań domowych, uważne słuchanie, kiedy mówi dorosły – czy to rodzic, czy nauczyciel, odpowiednie zachowanie na lekcjach) oraz że jego zachowanie będzie pociągało za sobą określone skutki;
• wskazane jest konsekwentne stosowanie zasad w wychowaniu dziecka, wdrażanie go do współpracy, odpowiedzialności za własne działania oraz docenianie nawet najmniejszych sukcesów;
• warto systematycznie prowadzić z całą klasą zajęcia integracyjne oraz rozwijające umiejętność radzenia sobie z emocjami;
• należy wspierać dziecko w bezpiecznej atmosferze – jeśli dziecko często doświadcza trudności w nauce, ciężko jest mu się skupić przez dłuższy czas, warto zachęcać go wtedy do wysiłku, pokazywać, że jest w stanie pokonać swoje trudności;
• warto do minimum ograniczyć czas spędzany przez dziecko na grach komputerowych czy oglądaniu nadmiernie pobudzających programów, warto natomiast sięgnąć po arteterapię (leczenie przez sztukę – przyp. red.), bajkoterapię i filmoterapię;

Warto omawiać z dzieckiem pojawiające się u niego emocje, zachęcać do otwartego rozmawiania o doświadczanych emocjach, obawach, obserwować zachowanie dziecka i w sytuacjach, kiedy jego pobudzenie narasta, zapobiegać eskalacji emocji, unikać sytuacji niepotrzebnie zwiększających napięcie emocjonalne dziecka.

• warto rozmawiać z dzieckiem i wspólnie poszukiwać sposobów radzenia sobie z emocjami, złością, nadmiernym napięciem emocjonalnym i zachęcać je do stosowania ich w praktyce;
• wskazane jest rozwijanie funkcji poznawczych, umiejętności koncentracji uwagi, percepcji słuchowej i wzrokowej poprzez pracę z pozycjami dostępnymi na rynku wydawniczym;
• wskazana jest ścisła współpraca szkoły z rodzicami w celu wymiany informacji na temat funkcjonowania dziecka, jego potrzeb, zasobów i trudności oraz ustalenia wspólnego, uzupełniającego się wzajemnie sposobu działania w celu udzielenia dziecku właściwej pomocy i stworzenia optymalnych warunków do jego wszechstronnego rozwoju; pomocne mogą być regularne spotkania rodziców i zespołu specjalistów, nauczycieli pracujących z dzieckiem;

Bardzo ważne jest, aby zachęcać dziecko do poszukiwania i rozwijania jego zdolności, zainteresowań, pasji oraz hobby; należy tak organizować czas dziecka, aby miało możliwość rozwijania swoich zdolności, swojej wiedzy o sobie samym – o tym, co sprawia mu przyjemność, w czym jest dobre, co może być dla niego źródłem poczucia kompetencji i pewności siebie oraz poczucia własnej tożsamości.

• komunikaty kierowane do dziecka muszą być konkretne, krótkie i zwięzłe – dziecko łatwo się męczy, co prowadzi je do dekoncentracji, całkowitego braku uwagi i skupienia;
• należy używać w stosunku do dziecka konsekwentnie tych samych zwrotów i poleceń, co ułatwi mu zrozumienie, czego się od niego oczekuje i pozwoli na szybszą, adekwatną reakcję;
• warto doceniać dziecko za pożądane zachowania i zwracać na nie większą uwagę niż na zachowania nieprawidłowe;
• wskazane jest korzystanie przez dziecko z dostosowanych do jego potrzeb i etapu edukacji form pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły i/lub poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Jeśli pomimo udzielanej dziecku pomocy jego funkcjonowanie szkolne nie poprawia się lub wręcz pogarsza, warto rozważyć wprowadzenie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia, pozwalającej dziecku korzystać z indywidualnej formy realizacji przedmiotów, które sprawiają mu najwięcej trudności. Dziecko przebywa w szkole i wraz z rówieśnikami bierze udział w lekcjach pozostałych przedmiotów, wycieczkach i uroczystościach szkolnych. Zindywidualizowana ścieżka kształcenia jest wprowadzana na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, opartej na wielospecjalistycznej ocenie funkcjonowania dziecka oraz jego sytuacji edukacyjnej i zaświadczenia lekarskiego, wskazującego przyczyny zdrowotne utrudniające dziecku korzystanie w pełni z nauki wraz z oddziałem szkolnym. Zindywidualizowana ścieżka kształcenia to korzystna alternatywa dla nauczania indywidualnego, wprowadzanego, jeśli stan zdrowia dziecka uniemożliwia lub znacząco utrudnia mu uczęszczanie do szkoły – nauczanie indywidualne odbywa się obecnie wyłącznie na terenie domu4.

W przypadku dzieci z niepełnosprawnością (np. niepełnosprawnością ruchową, intelektualną w stopniu lekkim, słabowidzących, słabosłyszących) zespoły orzekające w poradniach psychologiczno-pedagogicznych wydają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego5. Orzeczenie określa zalecane formy rewalidacji, terapii i pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz sposoby realizacji specjalnych potrzeb edukacyjnych i pozwala dziecku skorzystać z wielospecjalistycznej, zintegrowanej pomocy profesjonalistów na terenie szkoły, przedszkola lub placówki. Dla ucznia objętego kształceniem specjalnym dostosowuje się odpowiednio program wychowania przedszkolnego i program nauczania do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych. Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego, uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Warto pamiętać o możliwości objęcia już nawet bardzo małych dzieci z trudnościami rozwojowymi terapią wczesnego wspomagania rozwoju dziecka6. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju przysługują dzieciom od momentu wykrycia niepełnosprawności do chwili rozpoczęcia przez nie edukacji szkolnej na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania wydanej przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Dziecko objęte jest wówczas zindywidualizowaną, dostosowaną do potrzeb dziecka i jego rodziny ofertą zajęć terapeutycznych z psychologiem, logopedą, fizjoterapeutą, terapeutą integracji sensorycznej lub innymi.