Zrozumienie
i stosowanie
podejścia zakładającego
niepełnosprawność
wynikającą
z pracy mózgu

Autor: Diane Malbin | www.fascets.org

Badania naukowe dowodzą, że czynniki inne, niż prenatalna ekspozycja na alkohol, takie jak genetyka, choroba, trauma/doświadczenie przemocy; niedotlenienie okołoporodowe oraz urazy głowy, również mogą powodować zmiany w strukturach mózgu i deficyty funkcjonalne z towarzyszącymi objawami neurobehawioralnymi. Diane Malbin nazywa całe spektrum omawianych schorzeń zespołem neurobehawioralnym/płodowo-alkoholowym (Fetal Alcohol/Neurobehavioural, FA/NB). Poniższe informacje opracowano na podstawie str. 5 www.fascets.org © publication Malbin, D. (2011) FA/NB Conditions: Understanding & Application of a Brain-Based Approach, 3rd Edition (Za zgodą).

Zrozumienie
i stosowanie
podejścia zakładającego
niepełnosprawność
wynikającą
z pracy mózgu

Autor: Diane Malbin | www.fascets.org

Badania naukowe dowodzą, że czynniki inne, niż prenatalna ekspozycja na alkohol, takie jak genetyka, choroba, trauma/doświadczenie przemocy; niedotlenienie okołoporodowe oraz urazy głowy, również mogą powodować zmiany w strukturach mózgu i deficyty funkcjonalne z towarzyszącymi objawami neurobehawioralnymi. Diane Malbin nazywa całe spektrum omawianych schorzeń zespołem neurobehawioralnym/płodowo-alkoholowym (Fetal Alcohol/Neurobehavioural, FA/NB). Poniższe informacje opracowano na podstawie str. 5 www.fascets.org © publication Malbin, D. (2011) FA/NB Conditions: Understanding & Application of a Brain-Based Approach, 3rd Edition (Za zgodą).

Dwanaście punktów
dot. schorzeń neurobehawioralnych/płodowo-alkoholowych (FA/NB)
– Model Logiczny

  1. Alkohol, narkotyki, traumy i inne zdarzenia wpływają na struktury fizyczne rozwijającego się mózgu. Zmiany fizyczne oznaczają, że osoby zmagające się ze schorzeniami wynikającymi z pracy mózgu posiadają z reguły ukrytą niepełnosprawność z objawami behawioralnymi. Rozpoznanie FA/NB jest tożsame z rozpoznaniem uszkodzenia mózgu. Mózg jest źródłem wszelkich zachowań.
  2. FA/NB obejmuje szerokie spektrum objawów neurobehawioralnych łączonych z innymi schorzeniami wynikającymi z pracy mózgu (np. urazy, choroba oraz ekspozycja na czynniki teratogenne).
  3. Osoby ze schorzeniami FA/NB stanowią „ukrytą” populację, nieujętą w podręcznikach diagnostycznych zaburzeń psychicznych. U pacjentów diagnozuje się ADHD, trudności z uczeniem się, CZR (PDD), ODD (zaburzenia opozycyjno-buntownicze), autyzm, zaburzenia emocjonalne, sensoryzmy i inne.
  4. Osoby, u których nie występują zauważalne fizyczne cechy są w grupie najwyższego ryzyka problemów psychospołecznych, a to oni właśnie stanowią większość.
  5. FA/NB to ukryte fizyczne schorzenie wynikające z funkcji mózgu manifestujące się symptomami behawioralnymi.
  6. Faktyczna zdolność poznawcza osób cierpiących na tę niepełnosprawność fizyczną kłóci się z założeniami teorii dydaktycznej dotyczącymi funkcji mózgu.
  7. Interwencje w dowolny system wynikające z zasad teorii dydaktycznej często nie przystają do neurobehawioralnej charakterystyki lub różnic w funkcjonowaniu mózgu (np. modyfikacje behawioralne lub terapie/strategie kognitywne). Są to dobre strategie, jednak nie w przypadku osób z FA/NB.
  8. Mało skuteczne i nieodpowiednie interwencje, choć wynikające z dobrej woli, wdrażane przez dłuższy okres wiążą się z chroniczną frustracją i rozwojem osłabiających wtórnych cech u dzieci i dorosłych z FA/NB.
    Źle dobrane rozwiązania = trudne zachowania.
  9. Powstająca neurobehawioralna teoria systematycznie łączy funkcję mózgu z zachowaniami i wspiera zmianę w podejściu, redefinicję znaczenia zachowań z „nie chcę” na „nie potrafię”, charakter problemu i zwrócenie uwagi na interwencje przeprowadzane w sposób zgodny z wynikami badań.
  10. Zmiana sposobu myślenia jest podstawą do zapewnienia wsparcia środowiskowego takim osobom w dowolnych okolicznościach, w ten sposób unikając pogorszenia stanu i maksymalizując możliwości realizacji potencjału rozwojowego. Powyższa zasada zapewniania wsparcia środowiskowego osobom obciążonym schorzeniami z grupy FA/NB znajduje zastosowanie dla innych grup schorzeń obejmujących fizyczną niepełnosprawność, np. u osób cierpiących na porażenie kończyn dolnych lub osób niewidomych.
    Odpowiednio dobrane rozwiązania = zapobieganie problemom = lepsze wyniki.
  11. Dzieci, rodzice i specjaliści ze wszystkich systemów, warstw społecznych i kultur czerpią korzyści ze wspólnego zrozumienia i języka, który poprawia komunikację, pomaga budować i utrzymać ciągłość opieki opartej na rzetelnych informacjach i wsparciu grupy społecznej.
  12. Wypracowanie odpowiednich narzędzi wsparcia w domu, szkole i społeczności z czasem procentuje adekwatnym poziomem wsparcia. Ciągłość opieki opartej na rzetelnych informacjach i wsparciu grupy społecznej zapewnia konsekwencję koncepcyjną i należyte systemy wsparcia w każdych okolicznościach. Skutkuje mniejszą ilością trudnych zachowań, wzmacnia relacje i oprawia wyniki w nauce. Podkreśla się istotność zmiany na poziomie osobowym, rodzinnym, praktycznym, programowym, instytucjonalnym, politycznym i legislacyjnym.

Dwanaście punktów
dot. schorzeń neurobehawioralnych/płodowo-alkoholowych (FA/NB)
– Model Logiczny

  1. Alkohol, narkotyki, traumy i inne zdarzenia wpływają na struktury fizyczne rozwijającego się mózgu. Zmiany fizyczne oznaczają, że osoby zmagające się ze schorzeniami wynikającymi z pracy mózgu posiadają z reguły ukrytą niepełnosprawność z objawami behawioralnymi. Rozpoznanie FA/NB jest tożsame z rozpoznaniem uszkodzenia mózgu. Mózg jest źródłem wszelkich zachowań.
  2. FA/NB obejmuje szerokie spektrum objawów neurobehawioralnych łączonych z innymi schorzeniami wynikającymi z pracy mózgu (np. urazy, choroba oraz ekspozycja na czynniki teratogenne).
  3. Osoby ze schorzeniami FA/NB stanowią „ukrytą” populację, nieujętą w podręcznikach diagnostycznych zaburzeń psychicznych. U pacjentów diagnozuje się ADHD, trudności z uczeniem się, CZR (PDD), ODD (zaburzenia opozycyjno-buntownicze), autyzm, zaburzenia emocjonalne, sensoryzmy i inne.
  4. Osoby, u których nie występują zauważalne fizyczne cechy są w grupie najwyższego ryzyka problemów psychospołecznych, a to oni właśnie stanowią większość.
  5. FA/NB to ukryte fizyczne schorzenie wynikające z funkcji mózgu manifestujące się symptomami behawioralnymi.
  6. Faktyczna zdolność poznawcza osób cierpiących na tę niepełnosprawność fizyczną kłóci się z założeniami teorii dydaktycznej dotyczącymi funkcji mózgu.
  7. Interwencje w dowolny system wynikające z zasad teorii dydaktycznej często nie przystają do neurobehawioralnej charakterystyki lub różnic w funkcjonowaniu mózgu (np. modyfikacje behawioralne lub terapie/strategie kognitywne). Są to dobre strategie, jednak nie w przypadku osób z FA/NB.
  8. Mało skuteczne i nieodpowiednie interwencje, choć wynikające z dobrej woli, wdrażane przez dłuższy okres wiążą się z chroniczną frustracją i rozwojem osłabiających wtórnych cech u dzieci i dorosłych z FA/NB.
    Źle dobrane rozwiązania = trudne zachowania.
  9. Powstająca neurobehawioralna teoria systematycznie łączy funkcję mózgu z zachowaniami i wspiera zmianę w podejściu, redefinicję znaczenia zachowań z „nie chcę” na „nie potrafię”, charakter problemu i zwrócenie uwagi na interwencje przeprowadzane w sposób zgodny z wynikami badań.
  10. Zmiana sposobu myślenia jest podstawą do zapewnienia wsparcia środowiskowego takim osobom w dowolnych okolicznościach, w ten sposób unikając pogorszenia stanu i maksymalizując możliwości realizacji potencjału rozwojowego. Powyższa zasada zapewniania wsparcia środowiskowego osobom obciążonym schorzeniami z grupy FA/NB znajduje zastosowanie dla innych grup schorzeń obejmujących fizyczną niepełnosprawność, np. u osób cierpiących na porażenie kończyn dolnych lub osób niewidomych.
    Odpowiednio dobrane rozwiązania = zapobieganie problemom = lepsze wyniki.
  11. Dzieci, rodzice i specjaliści ze wszystkich systemów, warstw społecznych i kultur czerpią korzyści ze wspólnego zrozumienia i języka, który poprawia komunikację, pomaga budować i utrzymać ciągłość opieki opartej na rzetelnych informacjach i wsparciu grupy społecznej.
  12. Wypracowanie odpowiednich narzędzi wsparcia w domu, szkole i społeczności z czasem procentuje adekwatnym poziomem wsparcia. Ciągłość opieki opartej na rzetelnych informacjach i wsparciu grupy społecznej zapewnia konsekwencję koncepcyjną i należyte systemy wsparcia w każdych okolicznościach. Skutkuje mniejszą ilością trudnych zachowań, wzmacnia relacje i oprawia wyniki w nauce. Podkreśla się istotność zmiany na poziomie osobowym, rodzinnym, praktycznym, programowym, instytucjonalnym, politycznym i legislacyjnym.

Sfinansowane przez Public Health Agency of Canada [Kanadyjska Agencja Zdrowia Publicznego].
Opinie wyrażone w niniejszej publikacji wyrażają poglądy autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko Public Health Agency of Canada. (2014)