Rzetelna diagnoza w kierunku FASD powinna zostać przeprowadzona przez multidyscyplinarny zespół i obejmować m.in. dokładny wywiad w kierunku prenatalnego narażenia na alkohol, badanie pediatryczne, ocenę dysmorfii  oraz ocenę zaburzeń neurorozwojowych.

Kryteria diagnostyczne FASD (Cook i wsp.,2015; Hoyme i wsp.,2016; Astley, 2004) wskazują, że zaburzenia neurorozwojowe dotyczą m.in. takich obszarów funkcjonowania dziecka jak:

  • Umiejętności motoryczne
  • Język i zdolności komunikacyjne
  • Osiągnięcia szkolne
  • Pamięć
  • Uwaga
  • Funkcje wykonawcze, obejmujące kontrolę impulsów i nadaktywność
  • Regulacja afektu
  • Zachowanie i umiejętności społeczne

Wymienione obszary funkcjonowania są przedmiotem badania wykonywanego przez psychologa.

Badanie psychologiczne rozpoczyna się od zebrania wywiadu z rodzicem/opiekunem na temat funkcjonowania dziecka od momentu przebiegu ciąży i porodu, aż do aktualnie zgłaszanych problemów. Psycholog będzie pytał m.in. o przebieg rozwoju dziecka, czas wystąpienia kamieni milowych (kiedy zaczęło siadać, wstawać, chodzić, wypowiadać pierwsze słowa), jakie zabawy preferuje, jak radzi sobie w kontaktach z rówieśnikami, czy występują u dziecka niepokojące zachowania (np. agresja fizyczna, werbalna, zachowania autoagresywne), jak przebiega jego rozwój emocjonalny (czy prawidłowo rozróżnia emocje, jak je wyraża), czy adekwatnie do wieku radzi sobie w codziennych sytuacjach.

Psycholog będzie prosił o dostarczenie dokumentacji medycznej dziecka, wyników poprzednich badań psychologicznych (przeprowadzanych np. w Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych), opinii z przedszkola/szkoły. W ocenie dziecka czasem pomocne są jego rysunki czy zeszyty z próbkami pisma.

Zebranie wywiadu oraz analiza dokumentów przeważnie zajmuje około godziny, w zależności od wieku dziecka i zgłaszanych przez opiekunów problemów.

W trakcie kolejnych spotkań przeprowadzana jest właściwa ocena funkcjonowania poznawczego  dziecka.

W trakcie badania psycholog wykorzystuje specjalnie opracowane testy, dostosowane do wieku dziecka, które oceniają jego zdolności uwagowe, pamięciowe, językowe itp. U starszych dzieci przeprowadza się również testy oceniające ogólną sprawność poznawczą (inteligencję). Psycholog również obserwuje zachowanie dziecka lub wykorzystuje elementy zabawy do oceny jego funkcjonowania.

W niektórych przypadkach psycholog może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań np. neurologopedycznego, gdy konieczna jest bardziej specjalistyczna ocena np. rozwoju językowego  dziecka, w zakresie rozumienia mowy.

Badanie psychologiczne zwykle jest przeprowadzane w trakcie 2-3 spotkań, trwających około 45-60 min. Czasem spotkań może być więcej, zwłaszcza gdy dziecko ma nasilone trudności uwagowe i wymaga przerw lub skróconego czasu pracy.

Badanie powinno być dostosowane do możliwości psychofizycznych dziecka, dlatego należy zadbać, aby przed jego rozpoczęciem dziecko było wypoczęte, miało przy sobie okulary (jeśli je nosi). Z psychologiem warto też ustalić taką godzinę badania, w której dziecko funkcjonuje najlepiej (np. rano, po popołudniowej drzemce, w dniu skróconych lekcji itp.)

Na podstawie wywiadu, obserwacji i przeprowadzonych testów psycholog przygotowuje opinię, która jest jednym z elementów pełnej diagnozy w kierunku FASD.